Aliya İzzetbegoviç Boşnak devlet adamı ve bağımsız Bosna-Hersek'in ilk cumhurbaşkanıdır. 2003 yılında vefat eden İzzetbegoviç Müslüman dünyasının yeni lider tipinin öncüsü kabul edilmektedir. Geçtiğimiz günlerde değişik zamanlarda kaleme almış olduğu makalelerinden oluşturulan bir kitabını okuma fırsatım oldu. Kendisi yaşadığı dönemde Müslüman dünyasının sorunlarına dikkat çekmiş ve çözüm önerilerinde bulunmuştur. Okuduğum kitapta yer alan dikkat çekici tespitlerinin bir kısmını hemen hemen hiçbir yorum yapmadan sizinle paylaşmak istedim.

İslami yenilenme fikrine her zaman iki tip insan karşı çıkmıştır. Muhafazakârlar eski reçeteleri, yenilikçiler ise başkalarına ait reçeteleri istemektedirler. Birinciler toplumu geçmişe çekmekte, ikinciler ise topluma yabancı bir gelecek hazırlamaktadır.

Batıya aşırı hayranlık duyanlar. Batının gücünün nasıl yaşadığında değil, nasıl çalıştığında bulunduğunu anlayamamaktadır.

Normal insanların katılımı, en azından rızası olmadan gerçekleşen her tür eylem, vurucu gücü olmayan yüzeysel bir eylem olarak kalır.

İnsanların sınıfsal ayrımcılığa tabi tutulmaları, tıpkı ırki ve diğer türlü sebeplerden yapılan ayrımcılık gibi aynı derecede adaletsiz, ahlaki ve insani açıdan kabul edilemez.

Verilere bakılırsa İslam dünyasında nicelik ve nitelik bakımından en acil değişim isteyen kurum eğitim kurumudur.

Müslümanlar psikolojilerinden iki şeyi ortadan kaldırmalıdır. Bunlar; mucizeye inanç ve başkalarının yardımı.

Zenginlik bir ülkeye ithal edilemez, o ülkede yaratılır.

Tarihteki rolünü gerçekleştirmeye davet etmeden evvel her millet, iç temizlenme dönemini yaşamak ve bazı temel ahlaki tavırları benimsemek zorundadır. Dünyadaki her güç ahlaki güç olarak başlar. Her yenilginin sebebi ahlaki tökezlemedir. Gerçekleşmesi istenen her ne ise önce insanların ruhunda gerçekleşmelidir.

İslami düzeni belirleyecek hareket her şeyden önce ahlaki hareket olmalıdır.

Birilerinin çabası, fedakârlığı ve kurbanlığının başka birilerinin kodamanlığı ve isteklerine dönüşmemesi gerekir.

Hızlandırılmış gelişme her devirde despotluk, rüşvet, ailenin tahribi, hızlı ve haksız zenginleşme, yetenekli ama değer tanımayan bireylerin öne çıkması, gelenekleri yok eden hızlı şehirleşmeye neden olur.

Yeteri kadar ahlaki ve psikolojik açıdan hazırlanmadan ve lazım gelen asgari kadro yetiştirmeden köklü değişikliklere gidilmemelidir.

Kurumların düzeyi ortamın kültür düzeyinin bir yansımasıdır.

Güzel tespitler. Siz ne dersiniz?