Resimli Türkiye Florası hakkında...
Advert

Resimli Türkiye Florası hakkında...

Sayın okurlarım, bu yazımda ülkemiz için son derece önemli olduğunu gördüğüm ve benim de editör ve yazar olarak kıyısından-köşesinden bulaştığım ve bundan dolayı da büyük onur duyduğum bir projeden söz edeceğim.

KÜLTÜR - SANAT - 2017-10-25 18:49:52

Sayın okurlarım, bu yazımda ülkemiz için son derece önemli olduğunu gördüğüm ve benim de editör ve yazar olarak kıyısından-köşesinden bulaştığım ve bundan dolayı da büyük onur duyduğum bir projeden söz edeceğim. Projenin adı “Resimli Türkiye Florası”.

 Bir ülkenin veya bölgenin bütün bitkilerini ihtiva eden ve bu bitkileri betimleriyle birlikte sunan eserlere Flora denmektedir.  Bugüne kadar bu kapsamda dünyanın birçok ülkesi ve bölgesini içeren çok sayıda eser yayınlanmıştır.

Bu eserlerin her birinin ayrı ayrı bilimsel değeri bulunmasına karşın, dünyada bitki çeşitliliği açısından olağanüstü zengin olan alanlar hakkında yazılmış eserler daha başka bir dikkat çekmektedir. Dünyada bitki çeşitliliğinin olağanüstü olduğu bölgelerden birisi de Anadolu’dur.  Ilıman kuşağın en zengin bitki çeşitliliğine sahip ülkelerinin başında yer alan Türkiye’de 11.450 civarında damarlı bitki yaşamını sürdürülmektedir. Bu sayının hemen hemen bütün Avrupa kıtasındaki bitki çeşidine denk geldiği ve ülkemizden hala her on günde yeni bir bitki çeşidinin bilim dünyasına tanıtılmaya devam ettiği düşünüldüğünde sahip olduğumuz bitki çeşitliliğinin boyutları daha iyi anlaşılacaktır.

Bugüne kadar ülkemiz bitkileri ile ilgili iki temel eser yayınlanmıştır. Bu eserlerden ilki 19. yüzyılın ikinci yarısında İsviçreli botanikçi Boissier tarafından Latince olarak yazılan 6 ciltlik “Flora Orientalis- Şark Florası”, ikincisi İngiliz botanikçi Davis ve arkadaşlarınca 20. yüzyılın ikinci yarısında İngilizce olarak yayımlanmış 10 ciltlik “Flora of Turkey and The East Aegean Islands- Türkiye ve Doğu Ege Adaları Florası” adlı eserdir.

Her iki eser de bilimsel açıdan oldukça kıymetli olup, botanik alanında bilim dünyasına oldukça önemli katkılarda bulunmuş ve birçok araştırmalara kaynaklık etmiştir. Her iki eserin de, yabancı dilde yazılmış olmaları nedeniyle Türkiye toplumu üzerinde bilim dünyasının aksine yeterince etki yaptığını söylemek oldukça zordur.

Günümüzde bir ülkede ülke kaynaklarıyla gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların etkilerinin sadece bilim dünyasında yankı bulmasını öncelemek kabul edilebilir bir durum değildir. Yapılan bilimsel çalışmaların halk tarafından takdir edilmesi ve desteklenmesi, sonuçlarının ülke yararına kullanılabilmesi büyük oranda araştırma sonuçlarının ülkede konuşulan anadille neşredilmesi ile mümkün olabileceği ortadadır. Başka bir ifade ile ülke kaynaklarıyla yürütülen çalışmaların sonuçlarının ülke insanına iletilmesinin kanallarını açık tutmak gerekmektedir. Bu kanal o ülkede kullanılan anadildir. Bu noktadan hareketle Türk botanikçileri tarafından güncel bilgiler kullanılarak ülkemiz bitkilerinin tamamını ihtiva eden Türkçe ve 30 cilt olması planlanmış “Resimli Türkiye Florası” adlı eserin çalışmalarına başlanmıştır. Çalışmalar tüm hızı ile devam etmektedir.  Resimli Türkiye Florası adlı proje 11. Cumhurbaşkanımız Sayın Abdullah Gül tarafından himayelerine alınmıştır. Cumhurbaşkanlığımızın himayelerinde bulunan bu projede ülkemizin bitki zenginliğinin nedenleri ve flora yazımına esas teşkil edecek bilgileri ihtiva eden ilk cilt 2014 yılı içinde yayınlanmıştır. Floranın 2. Cildi matbaa aşamasına gelmiş, 3-11. ciltlerin yazımına başlanmıştır.

Resimli Türkiye Florası adlı eserin yukarıda sözü edilen ve ülkemiz bitkileri üzerine yazılmış olan iki temel eserin kopyası olmayacağı özellikle bilinmelidir. Yeni eserde bitkilere ait bütün bilgiler yeniden oluşturulacak, eserde yer alması düşünülen yaklaşık 11.700 bitki çeşidinin tamamı resmedilecektir. Yazılı olarak yayımlanacak olan yeni Resimli Türkiye Florası’nın bir de elektronik kopyası oluşturulacaktır.  Öngörülen bütün çalışmalar tamamlandığında Türk botanikçileri tarafından ülkemiz florası ile ilgili ilk kez Türkçe, resimli ve güncel bilgiler ihtiva eden bir eser ortaya çıkmış olacaktır. Yazım için gerekli mali kaynak bulundukça en kısa sürede tamamlanması planlanan Resimli Türkiye Florası, Türk Bitki Biliminin geldiği seviyenin de bir göstergesi olacak ve bilim dünyası içinde prestijli bir eser niteliği kazanacaktır.

Eser tamamlandığında sadece bilim dünyası ve botanik bilimcileri tarafından kullanılmayacaktır. Yeni flora, bitki meraklıları, tarımcı ve ormancılar, peyzaj mimarları ve turizmciler başta olmak üzere çok sayıda ülkemiz bitkileri ile ilgili olan her kesim için kılavuz kitap niteliğinde olacaktır.

Ali Nihat Gökyiğit Vakfı tarafından kurulan ve desteklenen Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (İstanbul-Ataşehir, Anadolu Otoyol Kavşağı) Resimli Türkiye Florası çalışmalarının merkezi konumundadır.  Söz konusu bahçe, dünyada otoyol kavşağında yer alan tek botanik bahçesi niteliğinde olup, ülkemizin en aktif botanik bahçesidir. Resimli Türkiye Florası çalışmalarının yanında bahçede;

  • Ülkemiz bitkileriyle ilgili çok sayıda bilimsel çalışmalar yürütülmekte,
  • Ülkemizin nadir birçok endemik bitki türü korunma altına alınmakta,
  • İstanbul’da inşası devam eden 3. havaalanı sahasında zarar görebilecek birçok nadir bitki çeşidinin korunması gerçekleştirilmekte,
  • Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı birçok okul ile doğa koruma üzerine ortak eğitim çalışmaları yürütülmektedir.

Resimli Türkiye Florası adlı çalışmada, bir baş editör ve 5 editörün yönetiminde ülkemizin hemen hemen her bölgesindeki farklı üniversitelerde görev yapan çok sayıda bitki bilimci akademisyen ve üniversite dışından bazı araştırmacılar yazar olarak görev yapmaktadır.

İstanbul Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Müdürü Prof. Dr. Adil Güner (Baş editör),  Erzincan Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünden Prof. Dr. Ali Kandemir (Editör),  Kırıkkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünden Prof. Dr. Yusuf Menemen (Editör), Ege Üniversitesi, Fen Fakültesi Biyoloji Bölümünden Doç. Dr. Hasan Yıldırım (Editör), Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesinden Uzman Serdar Aslan (Editör) ve Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesinden Biyolog Aşkın Öykü Çimen (Editör) bilim editör kurulunda, uluslararası ödüllü bitki ressamları Gülnur Ekşi ve Işık Güner sanat editörleri olarak görev yapmaktadır.

Bugüne kadar projenin yazımı ile ilgili mali desteğin nerede ise tamamına yakını Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi’nin kurulumunu ve açık tutulmasını sağlayan, Nihat Gökyiğit’in kurucusu olduğu Ali Nihat Gökyiğit Vakfı tarafından karşılanmıştır. Ayrıca projenin yürütüldüğü botanik bahçesinde görev yapan tüm personel proje için hiçbir fedakârlıktan kaçınmamaktadır. Projenin devletimiz başta olmak üzere varlıklı hamiyetperverler tarafından maddi açıdan desteklenmesi halinde bu büyük eser bilim dünyası ve Türk halkının hizmetine daha kısa sürede sunulacaktır. 

DİĞER HABERLER