Bilimsel adındaki (Diospyros Kaki) Diospyros sözcüğü “Tanrı’nın Yiyeceği” anlamına gelen, tadı ham iken buruk olup olgunlaşınca tatlanan “trabzon hurması” adlı meyvesini veren Trabzon hurması ağacı, Abanozgiller’dendir. Anayurdu Japonya ile Çin olan, ama Akdeniz havzası ile Türkiye’de çok iyi gelişen ve kışın yapraklarını döken bu ağaç, 12 m’ye kadar boylanabilir.

Gri renkli gövdesinin kabuğu levhalar halinde çatlak çatlaktır. Açık yeşil renkli sürgünleri, yaşlandıkça griye dönüşerek ağacın dallarını oluşturur. Gene açık yeşil renkli, tüylü, kalın, kısa saplı, kenarları düz, ucu sapa doğru çekik, yeşil renkli damarları belirgin yaprakları, dallara iki sıra halinde almaşık dizili ve 6-15 cm. uzunluktadır.

Bir süs bitkisi kadar güzel olan bu ağacın çiçekleri sarımsı beyaz renkte olup döllendikten 140-160 gün sonra, sonbahar mevsiminde olgunlaşır. Ufak bir portakal büyüklüğünde turuncu renkli, düzgün yüzeyli meyve haline gelir. İyice tatlandığında taze meyve olarak yendiği gibi, dondurularak ya da kurutularak, tatlıları ve reçeli yapılarak da tüketilir.

Trabzon Hurması aslında daha çok, Kocayemiş, Kara hurma, Cennet hurması, Cennet Elması, Japon Elması adlarıyla bilinir. Yöresel adı Uruk hurmasıdır.

Bol miktarda protein, karbonhidratlar, selüloz, fosfor, kalsiyum, demir, sodyum, tanen, potasyum, mağnezyum, A, B1, B2, B3, C vitaminleri bulunur.

Yüksek düzeyde içerdiği askorbik asit ve fenolik bileşikler, bu meyveye yüksek düzeyde antioksidan özellik sağlamaktadır. Buruk tadı, içerdiği yüksek miktardaki fenolik bileşiklerden gelmektedir.

100 gr taze trabzon hurmasının içerdiği besin değerleri şöyle sıralanabilir: 77 kalori: 19,7 gr karbonhidrat: 0 kolesterol; 0,4 gr yağ; 1.69 gr lif: 26 mgr fosfor; 6 mgr kalsiyum; 0,3 mgr demir; 6 mgr sodyum; 174 mgr potasyum: 8 mgr magnezyum; 2.710 IU A vitamini: 0,03 mgr B1 vitamini; 0,02 mgr B2 vitamini; 0,1 mgr B3 vitamini: 66 mgr C vitamini.
Anavatanı Uzakdoğu olan Trabzon hurmasının, birçok yabancı menşeli meyve türleri gibi Türkiye’de başarıyla yetiştirilmektedir. Bu meyvenin Trabzon hurması olarak bilinmesinin sebebi, ilk önce Artvin yöresinde görülmüş olmasıdır. Yıllar önce Artvin’in Trabzon’a bağlı bir bucak olması dolayısıyla, bu meyve Trabzon hurması ismiyle tanınır.

Faydaları

Kanserden diş sağlığına, cilt güzelliğinden metabolizmayı dengelemeye kadar vücuda sayısız yararı var ve birçok hastalığın doğal şifa kaynağıdır.

* A vitamini ve karbonhidratlarca çok zengindir. Kalp-damar ve sindirim sistemi hastalıklarına iyi gelir.

* Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Sindirim sistemi hastalıklarına iyi gelmektedir.

* Kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürücü özelliği vardır.

* Kansızlıkta ve A, B, C vitaminlerini ihtiva ettiğinden dolayı da vitamin eksikliğinin tedavisinde kullanılır.

* Trabzon hurması devamlı yenildiğinde ishal gidericidir.

* İştah açar, iştahsızlık, gastrit ve mide ile ilgili hastalıklarda fayda sağlar.

* Bağırsak iltihaplarının tedavisinde fayda sağlar.

* Trabzon hurmasının yaprakları kaynatılarak saç ve yüz yıkanırsa cilt ve saç güzelleşmektedir.

* Antioksidanlardan zengin olması sebebiyle kanserden korunmak için önemli bir yeri vardır.

* Safranın hararetini teskin eder.

* Genel olarak Trabzon hurması zayıflığın giderilmesine, kansızlığa, vitamin eksikliğine iyi gelmektedir.

* Bu meyve yenmeye devam edilirse ishali kesmekte, iştahı açmakta, mideyi kuvvetlendirmekte, bağırsak iltihabını iyileştirmektedir.

* Trabzon hurmasının yaprakları kaynatılıp sık sık saçlar yıkanırsa saçlara iyi gelir ve sık sık yüzler yıkanırsa cildi güzelleştirmektedir.

* Tanen yönünden de zengin olduğundan, damar büzücüdür. Bu niteliğiyle diyarenin iyileştirilmesinde etkili olur. Söz konusu etkisinden yararlanılması için bolca yenmesi tavsiye olunmaktadır.

* Zengin beta karoten ve A vitamini içeriği ile cilt başta olmak üzere dokuların bakım ve onarımı, yeni hücrelerin oluşumu ve gelişmesi için önemlidir.

* Bağışıklık sistemi için önemli olan C vitamini, metabolizmayı destekleyen, büyüme ve gelişmede rol alan, sinir ve sindirim sistemlerinin çalışmasını sağlayan B vitaminleri, az miktarda bulunsa da anemiyi (kansızlık) önleyen demir, hayati önemi olan kas kasılması ve sinir akımında görevli potasyum, diş-kemik sağlığında etkili kalsiyum ve fosfor içeriği ile yeterli ve dengeli beslenmeyi desteklemektedir.

* Trabzon hurmasının yaprakları kaynatılıp saç ve yüz yıkanırsa cilt ve saçları güzelleştirmektedir.

* Yaprakları ise kaynatılarak elde edilecek su temizlik işlerinde kullanılırsa, deterjan gibi temiz yüzeyler ve eşyalar elde edilmektedir.

* İştah açıcı özelliği olan Trabzon hurmasının, ağacının kabuğunun da sıkıştırıcı etkisinden ötürü kanamayı durdurmakta kullanıldığı bilinmektedir.

* İyice olgunlaşmış meyve çiğ yendiğinde bağırsak gevşeticisi olarak ve hemoroid tedavisi için kullanılırken pişirilerek tüketildiğinde ishale iyi gelmektedir.

* Kurutulmuş olgun meyve solunum yolları şikayetlerinde, toz haline getirildiğinde ise kuru öksürük tedavisinde kullanılmaktadır.

* Ham meyvenin suyu ise hipertansiyon tedavisinde yararlı olmaktadır.

* Yeşil olarak toplanıp yapraklarla birlikte saklanarak olgunlaştırılan meyveler çok tatlı olduğu gibi ateşi düşürmekte ve bunun yanı sıra alkol bağımlılığı ve özellikle yumuşak doku iltihaplarının tedavisinde kullanılmaktadır.

* Dilimlenerek gündüz güneşe gece ise çiğe maruz bırakılan meyvenin yukarıdaki tedavilerin yanı sıra parazit düşürücü olarak da işe yaradığı belirtilmektedir.

* Çiçeğinin sapı ve çiçek zarfı öksürük ve hıçkırığı geçirmekte kullanılmaktadır.

* Japonya’da hurma suyu balıkçı ağlarını küflenmekten korumakta ve daha kaygan hale getirmekte kullanılmaktadır.